Η Αίγλη στη Λευκάδα είναι ένα κατάλυμα που το λες και μάθημα ιστορίας. Ιστορίας εθνικής κι ιστορίας αρχιτεκτονικής. Μιας ιστορίας που πάει πίσω ως τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ας πιάσουμε το νήμα από την αρχή.
Το καλοκαίρι του 1807, μετά την κήρυξη Ρωσοτουρκικού πολέμου ο Αλή Πασάς αποφάσισε να επιτεθεί στη Λευκάδα.
O Ι. Καποδίστριας, απεσταλμένος της νεοσύστατης Ιόνιας πολιτείας, που, από το 1806, τελούσε υπό Ρωσική επιστασία , συγκαλεί σε συμβούλιο τους αρματολούς οπλαρχηγούς της Στερεάς και τους ζητά να σπεύσουν να υπερασπιστούν το νησί.
Στην συνέλευση που έγινε στην τοποθεσία “Μαγεμένο” ο θρυλικός κλέφτης Κατσαντώνης ανακηρύσσεται αρχηγός. Το γεγονός αποτελεί την απαρχή της συσπείρωσης των κλεφταρματολών για τον μετέπειτα εθναπελευθερωτικό αγώνα, αλλά και το σχηματισμό εθνικής συνείδησης.
Το διάστημα που εξελισόταν η παραπάνω συνέλευση, πολλοί από τους οπλαρχηγούς φιλοξενήθηκαν σ’ ένα από τα λίγα αρχοντικά της Λευκάδας (της Άγιας Μαύρας, όπως λεγόταν τότε) το σημερινό κατάλυμα “Αίγλη”.
Το κτίριο αυτό, ανεγερμένο περί το 1800, ήταν η κατοικία ενός αριστοκράτη ονόματι Σταυράκη Μπαριάμη. Ο Μπαριάμης, όντας ο πιο πλούσιος στο νησί, είχε φέρει στη Λευκάδα τους καλύτερους ενετούς τεχνίτες για να το χτίσει και σ’ αυτούς οφείλονται οι υπέροχες καμάρες και τα κεραμίδια του.
Το 1997 τo κτίριο αυτό, που έστεκε ερείπιο δίπλα στο πατρικό της μητέρας του, το αγοράζει ο Λευκαδίτης με το κρητικό επώνυμο, κος Μάνος Μανωλικάκης με σκοπό μια μελλοντική εγκατάσταση.
Ο κος Μανωλικάκης ήταν μόνιμος κάτοικος Αθήνας και διευθυντής της Marfin για πολλά χρόνια. Κουρασμένος από τη ζωή της μεγαλούπολης, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του, της συζύγου και των παιδιών του, σκέφτηκε να μετατρέψει το νεοαποκτηθέν κτίριο σε χώρο εστίασης ή φιλοξενίας. Η δεύτερη σκέψη υπερίσχυσε και, χωρίς κάποια πείρα περί του αντικειμένου, χωρίς κάποια διασφάλιση, χωρίς κάποιο πελατολόγιο και σ’ ένα νησί που πολύ απείχε από το να γνωρίζει τουριστική ανάπτυξη αντίστοιχη της Μυκόνου «ρίχνει μία ζαριά» από άποψη κόστους, και ξεκινά τη μακρά διαδικασία αναστήλωσης του ιστορικού κτιρίου, χωρίς κανέναν δεδομένο προϋπολογισμό.
Οι εργασίες ξεκινούν το 2002 και ολοκληρώνονται το 2008, περνώντας από μία εξαιρετικά λεπτομερειακή διαδικασία αποκατάστασης του κτιρίου από τις ζημιές που είχαν επιφέρει οι συχνοί σεισμοί στην περιοχή.
Η οικογένεια εγκαθίσταται μόνιμα στο νησί στα τέλη του 2006, η αναστηλωτική εργασία επισπεύδεται και τον Ιούνιο του 2009, το ιστορικό
αρχιτεκτόνημα αρχίζει να υποδέχεται τους πρώτους του καλεσμένους.
«Ήταν μία τρομερή οικονομική αιμορραγία… Η αναστήλωση δεν είχε προϋπολογισμό… Ό,τι προέκυπτε βάζαμε το καλύτερο υλικό…Με τη γυναίκα μου ακόμα δεν έχουμε αθροίσει το συνολικό ποσό που δαπανήσαμε»,
μας λέει γελώντας, Και προσθέτει «Μην πάθουμε τίποτα» .
Μας εξηγεί ακόμα την επίπονη προσπάθεια να τύχει κάποιας χρηματοδότησης που απέβη μάταιη, όπως και οποιαδήποτε άλλη ελπίδα αρωγής από τρίτους.
Μερικές λεπτομέρειες της ιστορίας του κτιρίου εξηγούν το πολυδάπανο του εγχειρήματος: Λόγω του σεισμογενούς της περιοχής, το ισόγειο όλων των σπιτιών τότε χτιζόταν πέτρινο, ενώ ο πρώτος όροφος στηριζόταν σε ξύλινες κολώνες ώστε το σπίτι ξεκινώντας από κάτω προς τα πάνω να ανοίγει σαν ένα ρόδο και να είναι ελαστικό.
Η συγκεκριμένη αντισεισμική λευκαδίτικη αρχιτεκτονική αποτέλεσε αντικείμενο ενθουσιώδους μελέτης από τον καθηγητή σεισμολογίας του Πολυτεχνείου Αθηνών κο Τουλιάτο αλλά και από Ιάπωνες αρχιτέκτονες.
Με βάση αυτή την ιδιάζουσα αντισεισμική πρακτικη, οι εξωτερικές επιφάνειες ενός κτιρίου καλύπτονταν με τσίγκο, αντί τσιμέντου, ώστε να είναι ελαφρύτερο το οίκημα σε περίπτωση πτώσης από τους σεισμούς.
Η «Αίγλη» όμως είναι το μοναδικό οίκημα στο νησί που αντί για τσίγκο, καλύπτεται από ξύλο, καθότι ο ιδιοκτήτης του ήταν ο πιο εύπορος του νησιού και άντεχε το κόστος συντήρησης του. Το ξύλο αυτό διατηρείται ακόμα και σήμερα ανέπαφο.
« Η Λευκάδα ήταν ένα φτωχό νησί τότε. Έτσι η πλειονότητα των οικημάτων χτίζονταν μ’ αυτήν την πρόχειρη αντισεισμική τεχνική και μόνο περί τα 10 οικήματα στο νησί είναι αρχοντικά. Η Αίγλη ήταν ένα απ’ αυτά. », λέει ο κος Μανωλικάκης.
Η «Αίγλη» έχει ανακηρυχτεί διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και είναι ένα από τα ωραιότερα αρχοντικά του νησιού, το δεύτερο καλύτερο ίσως μετά την επιβλητική βιβλιοθήκη.
Μέσα από την ιστορία της Αίγλης βλέπουμε πώς το επιχειρηματικό πνεύμα κι η διάθεση για καλύτερη ποιότητα ζωής μπορούν να συνδυαστούν και να σώσουν μέρος της ιστορίας και της παράδοσης.
Comments are closed